Een verhaal over censuur in het covidtijdperk vanuit de frontlinies van de economie
Door Paul Frijters en Gigi Foster
Het originele Engelstalige artikel lees je hier.
In maart 2024 publiceerde het tijdschrift Australian Economic Papers ons artikel “Hiding the Elephant: The tragedy of Covid policy and its economist apologists”. (De olifant verstoppen: de tragedie van covidbeleid en haar economisten-pleitbezorgers)
Het artikel was gebaseerd op keynotes voor de conferentie die ieder van ons gaf aan de online Australian Conference of Economists in juli 2021, en een werkdocument was bijna twee jaar eerder gepubliceerd in mei 2022. Ons artikel bestond uit twee delen.
Het eerste deel was een samenvatting van de kosten-batenanalyses van de covidlockdowns die wij en anderen hadden gemaakt voor Australië, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en verschillende andere landen. De eerste publiek beschikbare versie van dergelijke kosten-batenanalyses was in de vorm van een blog van 21 maart 2020 genaamd “The Corona Dilemma”, die een berekening uit de losse hand bevatte die aangaf dat de lockdowns waarschijnlijk ten minste 70 levensjaren aan schade zouden kosten (via verloren BBP en directe ellende) voor elk gered levensjaar.
In onze benadering van het evalueren van lockdowns hadden we het voordeel dat we de recent ontwikkelde WELLBY-methodologie (welzijnsjaar) konden gebruiken. Door de beleidsevaluatievraag te formuleren in termen van verloren en gewonnen welzijnsjaren door lockdowns , konden we de enorme kosten ervan voor de geestelijke gezondheid zien en kwantificeren, iets wat ontbreekt in benaderingen op basis van QALY’s (quality-adjusted life years – extra levensjaren in goede gezondheid). Tegen de tijd dat ons werkdocument werd gepubliceerd op het Institute for Labour (IZA), waren sommige van onze kosten-batenanalyses al openbaar gemaakt in verschillende uitvoeringen, waaronder een kosten-batenanalyse voor Nederland die eind 2020 werd gepubliceerd, ons boek The Great Covid Panic uit 2021, en zowel Australische als Britse parlementaire procedures waarin we onze basiscijfers presenteerden. Onze meest geavanceerde berekening werd gepresenteerd in het boek uit 2022 van Gigi Foster en Sanjeev Sabhlok voor Australië, een uitbreiding van een ruwe schets die in augustus 2020 werd verstrekt aan het staatsparlement van Victoria, waarin werd geconcludeerd dat de maatschappelijke kosten van lockdowns minimaal ruim 60 keer hoger waren dan de baten.
Het tweede deel van ons artikel was een overzicht van de prestaties van de economische beroepsgroep tijdens het covidtijdperk, met speciale aandacht voor de manier waarop veel Australische economen hadden geprobeerd om degenen die het niet eens waren met het regeringsbeleid dwars te zitten. Zelf begonnen we al in maart 2020 pesterijen te ervaren. Gigi verscheen op 20 april 2020 op de nationale televisie (ABC’s Q&A-programma, met de hashtag #qanda) en verschillende keren daarna om de lockdowns aan de kaak te stellen, wat leidde tot venijnige aanvallen in de media door andere economen. Hieronder geven we twee typische voorbeelden van publieke reacties op onze inspanningen door een vooraanstaande Australische econoom:
Het is dan ook niet verrassend dat John Quiggin deze tweets van zijn twitterpagina’s heeft verwijderd en ons heeft geblokkeerd voor zijn verdere tweets. Hij heeft Gigi nooit zijn excuses aangeboden voor deze denigrerende opmerkingen. Hij was echter niet de enige en wij waren niet het enige doelwit van de intense intimidatiecampagne in 2020 tegen economen (en anderen) die het lef hadden om de wijsheid van de lockdowns in twijfel te trekken.
Australische economen schaarden zich in grote lijnen al snel achter het mainstream-verhaal. Een petitie van 20 april 2020 – de dag van Gigi’s bovengenoemde Q&A optreden – die uiteindelijk door honderden economen in Australië werd ondertekend, gaf blijk van een grote betrokkenheid bij de lockdowns en beweerde zonder bewijs dat het opheffen van de lockdowns rampzalig zou zijn voor zowel de economie als de gezondheid. Een golf van publieke bijdragen van Australische economen rechtvaardigde de lockdowns achteraf, gebruikmakend van zeer ongebruikelijke argumenten. Een toonaangevend voorbeeld is een artikel van theconversation.com van Richard Holden en Bruce Preston, waarin ze beargumenteren dat het immoreel zou zijn om meer belang te hechten aan het redden van iemand die nog vele jaren te leven heeft dan aan het redden van iemand die een minuut van de dood verwijderd is.
De saga die we persoonlijk meemaakten bij academische tijdschriften toen we probeerden ons artikel te publiceren was net zo leerzaam.
Keynotes voor de Australian Conference of Economists (ACE) van de Economic Society of Australia worden normaal gesproken gepubliceerd in een speciaal conferentienummer van het tijdschrift van de Society, de Economic Record. De redacteur van het speciale nummer van dat jaar, Jakob Madsen, hield toezicht op de behandeling van ons artikel. Zoals gebruikelijk onderwierp Jakob het artikel aan een aantal peer-reviewrondes, waarna hij het artikel goedkeurde met wat hij omschreef als zeer kleine wijzigingen, waarbij hij expliciet zei dat hij het artikel wilde publiceren. Toen het standaard peer-reviewproces was voltooid, raakte de hoofdredacteur van de Economic Record, Renée McKibbon, plotseling betrokken, schijnbaar op haar eigen aandringen. Renée was de echtgenote van een van de pro-lockdown-economen wiens werk we kritisch beoordeelden in het artikel, en daarom kon haar oordeel over alles wat met het artikel te maken had naar onze mening niet als objectief worden gezien, en we maakten dit standpunt bekend aan Jakob. Renée ondernam een reeks acties die ertoe leidden dat het artikel werd ingetrokken. Ze beweerde dat er juridische problemen waren, hoewel ze nooit een juridisch advies heeft doorgegeven, en ze gaf Jakob opdracht om een reeks extra wijzigingen aan te vragen die neerkwamen op het weglaten van de hele tweede helft van het artikel plus een aanzienlijke afzwakking van de eerste helft. In een ommezwaai ten opzichte van zijn eerdere standpunt vroeg Jakob om de volledige herschrijving en weglating die zij wilde. Dit verzoek werd later door de uitgever verdedigd als het resultaat van Renées oordeel dat het artikel, ondanks het feit dat het materiaal bevatte waar de Economic Society uitdrukkelijk om had gevraagd voor de jaarlijkse conferentie, niet in overeenstemming was met de reikwijdte van het tijdschrift van de Society. Op dat moment besloten we het artikel aan te bieden aan een ander tijdschrift.
Op uitnodiging van de aanvankelijk behulpzame Ross Guest, die we hadden benaderd met de vraag of het artikel zou passen in een speciale uitgave van Economic Analysis and Policy (EAP) die hij mede aan het redigeren was ter ere van Tony Makin, hebben we het artikel vervolgens ingediend bij EAP. Uiteindelijk trokken we het artikel ook bij dat tijdschrift terug toen Ross van gedachten leek te veranderen nadat de andere mederedacteur van het speciale nummer op ons artikel had gereageerd met censuur en revisieverzoeken zoals we die van Economic Record hadden ontvangen.
We dienden het artikel vervolgens in bij Australian Economic Papers voor een speciale uitgave over de economie van rampen, waarvan de redacteur Rachel ViforJ de paper accepteerde. De uitgever van AEP, Wiley, hield de publicatie echter tegen vanwege een voetnoot in de geaccepteerde versie van het artikel die als volgt luidde:
Dit artikel, een combinatie van onze twee keynotes op de Australian Conference of Economists in 2021, werd oorspronkelijk ingediend bij het Economic Record voor de ACE 2021 Papers Special Issue onder gastredacteur Jakob Madsen. We leggen hieronder uit wat er met die inzending is gebeurd, omdat het een klassiek geval was van de censuur die we in dit artikel bespreken.
Toen de acceptatie naderde tegen het einde van een langdurig R&R-proces met vijf externe referenten, nam Renée McKibbin, hoofdredacteur van de Economic Record en vrouw van Warwick McKibbin, die in dit artikel negatief wordt geportretteerd, het stokje over van Jakob en verwierp de meningen van hem en de vijf referenten. Ze eiste dat de laatste helft van het artikel in zijn geheel werd geschrapt en dat de uiteenzetting elders werd gewijzigd om veel waardevolle elementen te verwijderen, zoals beleidssuggesties, bewijs van controverse, relatie tot internationaal recht en bewijs van collaterale schade. Jakob handelde in overeenstemming met haar wensen, ondanks onze waarschuwingen dat Renée duidelijk te maken had met belangenverstrengeling gezien wat er in het artikel over haar man staat. We weigerden om ons artikel uit te hollen in antwoord op deze censuureisen. Een latere inzending voor Economic Analysis and Policy voor het speciale nummer ter ere van Tony Makin onderging een soortgelijk lot.
Wiley – ook de uitgever van de Economic Record – liet vervolgens zijn afdeling ‘Integrity in Publishing’ de saga beoordelen. De afdeling concludeerde dat Renée niets verkeerd had gedaan, maar kende zichzelf wel het recht toe om zich met het geaccepteerde artikel te bemoeien door erop aan te dringen dat de eerste voetnoot werd weggelaten, zogenaamd omdat die voetnoot ‘vertrouwelijke informatie’ over het peer-reviewproces onthulde. We boden verschillende bewerkte versies van deze voetnoot aan met behoud van betekenis, maar Wiley wilde geen compromis sluiten. De voetnoot in de gepubliceerde versie van het artikel luidt nu als volgt:
In de voor publicatie geaccepteerde versie van dit artikel onthulde deze voetnoot onze ervaringen met pogingen om dit artikel elders te publiceren voordat het in dit tijdschrift werd gepubliceerd, wat we beschouwen als een geval van censuur van ons commentaar op het COVID-19-beleid in Australië. Nadat het artikel was geaccepteerd in Australian Economic Papers, vroeg uitgever Wiley ons om deze voetnoot te verwijderen. Ze maakten bezwaar omdat een panel van de Integrity in Publishing Group van de uitgeverij het niet met ons eens was dat er censuur had plaatsgevonden en dat het delen van de inhoud van onze voetnoot hun beleid rond de vertrouwelijkheid van het peer-reviewproces zou schenden. We zijn het niet eens met de beoordeling van het panel en het blijft onze mening dat er censuur heeft plaatsgevonden op ons COVID-19 commentaar. We willen onze oprechte waardering uitspreken voor AEP managing editor Rachel ViforJ voor haar doorzettingsvermogen om dit artikel gepubliceerd te krijgen.
Het verhaal van dit artikel is een microkosmos van hoe moderne censuur en wetenschappelijke uitverkoop tegenwoordig werken. Wanneer het groepsdenken toeslaat en wetenschappelijke meningen onwelgevallig worden, is de eerste strategie het dwarszitten van afwijkende meningen op sociale media en in het openbaar, vrolijk uitgevoerd door verdedigers van het nieuwe geloof binnen de academische beroepen. De publicatie van het uiteindelijke artikel wordt dan vertraagd en geblokkeerd op oneigenlijke gronden door redacteuren en vertegenwoordigers van uitgeverijen die bereid zijn om echte problemen (zoals echte belangenverstrengeling) over het hoofd te zien en met fantasievolle en ongefundeerde argumenten te komen die worden gepresenteerd met enge woorden (zoals ‘smaad’, ‘integriteit’ en ‘schending van de vertrouwelijkheid’). Deze methode werkt om andere academici zo bang te maken dat ze zowel zichzelf censureren als degenen die dapper genoeg zijn om toch onafhankelijk onderzoek te doen, waardoor de publicatie nog meer vertraging oploopt. Zelfs als er eenmaal dappere redacteuren zijn gevonden die het artikel willen steunen, zullen uitgevers ongemakkelijke waarheden over tijdschriften en redacteuren in hun gelederen verbergen, waarbij ze hun eigen procedures misbruiken om zichzelf censuurbevoegdheden toe te kennen die ze nooit hadden mogen hebben.
Dit alles is een van de vele redenen waarom we een nieuwe academie hebben opgericht, Nova Academia (novacad.org), waar we vanaf september 2024 echte economie en kritisch denken willen onderwijzen aan slimme studenten in een pittoresk kasteel in België. Kom kijken, doe mee, waarschuw potentiële studenten voordat de beperkte plaatsen bezet zijn – en kijk hier voor een nieuw tijdschrift dat inzendingen van moedig onderzoek in de sociale wetenschappen zal verwelkomen.
Paul Frijters is emeritus gasthoogleraar welzijnseconomie aan de London School of Economics, Social Policy; hoogleraar economie aan de MBS hogeschool in Saoedi-Arabië; en academisch directeur van Nova Academia. Zie https://scholar.google.com/citations?user=At3_mJkAAAAJ voor zijn werk.
Gigi Foster is hoogleraar economie aan de Universiteit van New South Wales, Sydney Australië; medeoprichter van Australians for Science and Freedom; een bekroond docent; en een productief schrijver en mediacommentator. Zie https://scholar.google.com/citations?user=1f5nDlsAAAAJ voor haar werk.