De kansen voor Omtzigt en Wilders

Ik wil in dit stukje een ongewoon advies geven aan Pieter en Geert over hoe zij de formatie en de eerste regeringsperiode optimaal kunnen spelen. Er ligt volgens mij een historische kans om de regeringspartijen politiek volledig buitenspel te zetten en zelfs te laten desintegreren, waardoor zowel Pieter als Geert bijna alles kunnen krijgen wat ze willen. Maar de regeringspartijen zijn ook niet gek en hebben nog altijd veel mediamacht en politieke vertegenwoordiging in de Eerste Kamer en op lokaal niveau om hun teloorgang mee te voorkomen. Het is dus een lastige puzzel waar je voor moet gaan zitten.

Het parlementaire krachtenveld en hoe Pieter premier kan worden

De verkiezingsuitslag levert een Tweede Kamer op die er heel anders uitziet dan de Eerste Kamer. In de Tweede Kamer, waar je 76 zetels nodig hebt voor een meerderheid, krijgt volgens de voorlopige uitslag PVV 37 zetels, PvdA/GL 25, VVD 24, NSC 20, D66 9, BBB 7, CDA en SP 5, PvdD, FVD, CU, SGP en Denk 3, Volt 2, en JA21 1 zetel.

In de Eerste Kamer, die slechts 75 leden heeft en je dus 38 zetels nodig hebt voor een meerderheid, heeft BBB 16 zetels, PvdA/GL 14, VVD 10, CDA 6, D66 5, PVV 4, SP, CU, JA21, PvdD 3, FvD, Volt, SGP 2, en 50Plus en OPNL 1 zetel.

Drie implicaties belicht die uit deze krachtsverhoudingen vloeien

Ten eerste is BBB een heel aantrekkelijke partner voor iedere coalitieclub. BBB heeft veel zetels in de Eerste Kamer, heeft er relatief weinig in de Tweede (en kunnen dus niet teveel vragen), is niet-ideologisch, heeft vele partijleden die desperaat zijn om hun politieke avontuur niet als mislukking te zien, en heeft eigenlijk maar één grote wens. Als je BBB haar zin geeft op die ene grote wens, heb je als coalitie meteen veel steun en weinig last van haar. Dus BBB is goed voor de minister en de staatssecretaris van Landbouw, geholpen door de expertise van de rest van het blok waar ze mee zou gaan. BBB kan dan met landbouw en milieu doen wat ze wil, en er zich als hele partij op storten wat het dan is wat ze daarmee wil. Het feit dat datgene wat BBB wil, zo enorm botst met wat Timmermans en GL willen wat betreft milieu, maakt het lastiger voor BBB om met de oude regeringspartijen mee te doen.

Ten tweede is de enige serieuze coalitie die zowel in de Eerste als Tweede Kamer een meerderheid heeft, een coalitie tussen de huidige centrumpartijen die als grootste zijn overgebleven plus BBB en NSC. Dus PvdA/GL- VVD-NSC-BBB, waarbij Timmermans en GL flink moeten slikken wat betreft milieu.

Als Pieter wil kan hij het premierschap van die coalitie opeisen, hoewel de oude vos Timmermans hem daarvoor op de pijnbank kan gaan leggen en waarschijnlijk als tegenprestatie afdwingt dat er niets van belang verandert in Nederland. Alles zou bij het oude blijven, op het landbouwdossier na. Pieter mag dan een beetje zijn gram halen en anderhalve externe expert binnenbrengen. Als hij het dom speelt, dan laat hij Timmermans met het premierschap ervandoor gaan en wordt hij daarna politiek stukgespeeld.

PvdA/GL-VVD-NSC-BBB is dus de verleiding voor Pieter Omtzigt. Ik zou het niet doen als ik hem was, maar het is denk ik wel zijn enige kans om premier te worden.

Ten derde kan een coalitie met de PVV realistisch gezien geen meerderheid in beide Kamers voor elkaar krijgen, want dan moet Wilders alle inhoud opzij zetten om premier te zijn. PvdA/GL-VVD-PVV-BBB kan theoretisch wel, maar dan zit Geert met aartsvijanden om de tafel die hun uiterste best zullen doen om ervoor te zorgen dat niets van zijn programma lukt en Geert de schuld krijgt: de prijs die PvdA/GL en VVD voor steun aan premier Wilders zouden vragen is in feite zijn ziel en de toekomst van de PVV. Zou ik, als ik hem was, niet doen en is ook niet nodig.

De kans voor Geert en Pieter

Geert Wilders is natuurlijk een toppoliticus die al vele scenario’s heeft overzien. Ik wil een kans schetsen waar ongewone politieke inschattingen achter steken waar hij misschien nog niet aan gedacht heeft. Laat ik eerst die kans schetsen en dan aangeven wat de achterliggende inschattingen zijn.

PVV kan mikken op een regering zonder Eerste Kamermeerderheid en dus zonder de mogelijkheid wetten significant te veranderen, maar wel met de uitvoerende macht van de regering en het ambtenarenapparaat. Daarmee kan hij via maatregelen gebaseerd op brede interpretatie van bestaande wetten veel van zijn beleid uitvoeren. Belangrijker is dat hij kan sturen op beter bestuur (via NSC) en op een frontale aanval op het voorgaande beleid van de oude regeringspartijen, zodat die partijen desintegreren. Ofwel via overlopers, ofwel bij de volgende Eerste Kamerverkiezingen krijgt zijn coalitie dan ook een Eerste Kamermeerderheid en kan hij vervolgens wetten veranderen.

Het script is niet zo lastig: BBB krijgt wat ze wil, NSC mag zich helemaal storten op goed bestuur en kan daarmee dus definitief het nieuwe CDA-van-weleer worden, en een zwik kleinere partijen wordt de rol gegeven van politieke pitbulls die de oude partijen publiekelijk gaan afmaken op hun voorgaande corruptie en beleid. Dat afmaken zou gaan via parlementaire enquêtes, het opheffen van vele instituten (zoals het RIVM), het totale dwarsliggen in de EU, het hervormen van de publieke media, etc.

Ik zou bijvoorbeeld SP en FVD een parlementaire enquête laten opzetten aangaande het coronabeleid en de vaccinaties van de laatste drie jaar. Laat ze de beerput volledig opentrekken van dat dossier, met veel vervolgopdrachten voor de procureur-generaal en de veiligheidsdiensten; laat ze hun voormalige bazen een koekje van eigen deeg geven, vooral om die veiligheidsdiensten bezig te houden. SP mag PvdA/GL te lijf gaan op het thema “de arbeiders en hun kinderen werden verraden”, terwijl de FVD de andere oude partijen helemaal kan aanspreken op de schade aan kinderen door schoolsluitingen, de giftige gentherapieën, en de enorme sommen verkwanseld geld. Evenzo kun je de PvdD-SGP-Volt-Denk op hun favoriete onderwerpen de megafoon geven om voormalig corrupt en uiterst schadelijk beleid aan te kaarten. Trek alle beerputten open en zit de oude regeringspartijen fanatiek achter de broek.

Het zal niet makkelijk zijn om zo’n coalitie bij elkaar te krijgen, omdat deze het natuurlijk op vele terreinen helemaal niet met elkaar eens zal worden. Er moet dan ook geen uitgebreid regeerakkoord komen, maar slechts een paar pagina’s met de rolverdeling en grote mediagenieke initiatieven. Het grote pluspunt van een dergelijke bonte coalitie is dat je de vetpotten van de regeringsmacht te verdelen hebt, dus een hele zwik aanstellingen en budgetten. Een ander pluspunt is dat de voormalige regeringspartijen rijp zijn om geplukt te worden en er veel van hen afgepakt kan worden, inclusief mediamacht en posities in het bedrijfsleven.

Achter dit plan schuilen drie politieke inschattingen

De eerste is dat de tijd nu rijp is in Nederland voor een coalitie op basis van “verschillende bazen op verschillende terreinen” die elkaar op hun eigen terrein echt hun gang laten gaan, maar elkaar toch steunen. Dat kon vroeger niet, omdat iedereen het met elkaar eens moest zijn in de regering. Dus moest je alle compromissen van tevoren gemaakt hebben. Die oude politiek leverde enorm veel lobbyen op bij de formatie en maakte het onmogelijk partners bij elkaar te rapen die ideologisch ver uit elkaar lagen. De tijd is rijp om dit te doorbreken door de algehele problematiek in terreinen te verdelen en erop te vertrouwen dat de coalitiepartners het beste voorhebben met het volk op hun terrein. “Focus je op je eigen terreintje en kijk niet te gedetailleerd naar wat de andere partijen met hun gebied doen”, is dan de leus. Pieter Omtzigt mag zich druk maken over de vraag hoe corruptie te voorkomen wanneer de lobbyisten met dealtjes gaan strooien bij de politieke partijen in hun gebied. Goed bestuur is immers zijn visitekaartje.

De tweede inschatting is dat de voormalige regeringspartijen intern verrot zijn en rijp voor de slacht, waarmee je ze alle voordeeltjes kunt afpakken die ze in de laatste 30 jaar bij elkaar gesprokkeld hebben. Denk aan de tig burgemeesters, voorzitterschappen, corrupte dealtjes die slechts anderhalf bedrijf ten goede kwamen, onzinnige subsidies, etc. Dat is een enorme buit die te verdelen is over de nieuwe coalitiepartners en waarmee je ze dus kunt paaien. Juist de diepgaande corruptie van de laatste 10 jaar is dan de splijtzwam waarmee de voormalige regeringspartijen te lijf gegaan kunnen worden. Alles wat onder de pet gehouden werd, kan met de regeringsmacht openbaar en algemeen bekend gemaakt worden. Dat is een enorm machtsmiddel waar de voormalige regeringspartijen geen verweer tegen hebben. Ze hebben veel verborgen gehouden en dat maakt ze nu kwetsbaar. Door daar als pitbulls op af te gaan, blaas je die partijen in feite op en velen in die partijen zullen een nieuw heenkomen zoeken, zoals bij de PVV en de rest. De waarheid is nu een wapen omdat er zoveel slechtheid met leugens verborgen werd.

De derde inschatting is dat de mainstream media niet meteen door zullen hebben wat er gebeurt en met het drama mee zal gaan. Ook die media heeft zich enorm geblameerd de laatste 10 jaar en vooral de laatste 3 jaar, dus ook zij zijn in het defensief te drukken en te verdelen. Als je voortvarend aan de slag gaat met een aantal echte pitbull-activiteiten kun je zowel een politieke als maatschappelijke aardverschuiving krijgen, precies in de richting die PVV en NSC toch al willen.

Deze kans pakken vergt zeer kundig politiek laveren, vooral omdat je het snel wil opzetten. De algemene media en de demissionaire regering zullen hun uiterste best doen om de coalitie uit elkaar te spelen die je nodig hebt voor het bovenstaande. Om dat voor te zijn moet je dus behoorlijk slagvaardig zijn en ook goed de kunst verstaan om de vele kleine partijen uit elkaar te spelen wanneer ze te veel willen.

Ook hiervoor ligt er wat mij betreft een scenario voor Geert. Hij kan beginnen met een basiscoalitie (PVV-NSC-BBB) die 64 zetels in de Tweede Kamer heeft. Maak er een pact van en kondig vast aan wat NSC en BBB ruwweg gaan doen in die coalitie op zo’n manier dat de oude regeringspartijen al diep in de verdediging gedrukt zijn (je kondigt een aantal parlementaire enquêtes al aan). Daarmee ben je een blok dat deals kan maken. Vervolgens ga je alle kleine partijen specifieke voorstellen doen aangaande hun aandeel in de aanval op de voormalige regeringspartijen. Wanneer die kleine partijen doorhebben hoe enorm de buit is die er te verdelen is en wat ze dus mis zouden lopen als ze niet meedoen, zouden ze best weleens heel inschikkelijk kunnen worden.

Natuurlijk zullen de voormalige regeringspartijen desperaat een tegenbod doen, maar ze kunnen nooit bieden wat de basiscoalitie met PVV-NSC-BBB wel kan bieden, namelijk de gehele taart die PvdA/GL/VVD/CDA/D66 aan zichzelf gegeven heeft de laatste 30 jaar. Bovendien is er natuurlijk ook de mogelijkheid om in plaats van een bonte verzameling pitbulls te verzamelen, een van de oude partijen erbij te nemen, op voorwaarde dat ze bijna alles opgeven wat ze hadden om te kunnen overleven. Naar mijn inschatting heb je daarmee betere kansen met VVD of D66/CDA dan met PvdA/GL omdat Timmermans niet te vertrouwen is en GL niet het woke-gedachtegoed of de klimaathysterie op kan geven.

Hoewel ik er niet op reken, denk ik toch echt dat liefde en waarheid zowaar een kans hebben in deze ronde.