Door Caroline Vonhoff
Waar komen ze vandaan en waar willen ze heen?
Naar een gecontroleerde anderhalve meter maatschappij waar iedereen op elk moment kan worden bevolen zijn activiteiten neer te leggen zonder daarbij het eigen gezonde verstand te gebruiken. Een maatschappij waar vrijheid en rechtszekerheid mooie woorden uit het verleden zijn geworden. Hoe daar te komen? Want niemand die zijn/haar gezond verstand gebruikt wil dat natuurlijk.
Door communicatie natuurlijk. Het rijp maken van de geesten voor draconische beperking van ieders vrijheid en dat dan te presenteren als iets wat we allemaal samen zo bedacht hebben. De staat als uitvoerder van de volkswil en het als algemeen gepresenteerde eigenbelang.
Toegelaten woorden en begrippen
Houd vol, blijf thuis en aangezien het loket niet in één keer open gaat is dat ook niet zo een bezwaar. Doen we dat allemaal samen dan is er ook niets om naartoe te gaan in de anderhalve meter samenleving waar ieder moment een lockdown dreigt. We snakken naar vrijheid maar gaan daar behoedzaam mee om, noem dat maar intelligent. En bij wijze van tijdverdrijf wassen we onze handen nog maar een keer.
Bovenstaande tekst is samengesteld uit de aanbevolen woorden uit de ‘Handreiking communicatie aanpak coronavirus’ van 23 april 2020, die hier is bijgevoegd (zie pag. 8).
Nu is het natuurlijk niet vreemd of afkeurenswaardig dat een instelling eenduidig wenst te communiceren.
Het rapport is ‘na een eerste periode van grote schrik’ geschreven om over te gaan van nadruk op bestrijding gezondheidsrisico’s naar nadruk op de sociaaleconomische en maatschappelijke gevolgen.
Ontraden woorden
In dit rapport staat dat de gezondheidscrisis over is. Dit klopt, er waren/zijn geen noodsituaties ontstaan op IC’s. De gegeven reden voor de eerste lockdown was immers ‘flattening the curve’. En nu hebben we crises veroorzaakt door onze (staats)maatregelen.
Ik lees: De gezondheidscrisis is over (klopt, er waren/zijn geen noodsituaties ontstaan op IC’s, de gegeven reden voor de eerste lockdown was immers flattening the curve), en nu hebben we crises veroorzaakt door onze (=staat) maatregelen.
Hoe die/dat uit te leggen? Niet met het op/afschalen van die maatregelen, of een exitstrategie na een transitiefase waarin social distancing als onderdeel van een intelligente exitstrategie richting sociale cohesie wordt gepresenteerd. Het is tijd de frontlinie van de strijd tegen het virus te verlaten en normalisering, een nieuwe distributie van de openbare ruimte, naar een nieuw normaal te bevorderen.
Allemaal ontraden begrippen en woorden, ook op pagina 8 van het rapport. Alle ontraden begrippen zijn hier gebruikt, met uitzondering van ‘gezond verstand’.
Merkwaardig: wat is er tegen ‘gezond verstand’? Waarom is gezond verstand tot vage taal verklaard? Vreemd, want iedereen weet wat er met gezond verstand bedoeld wordt, ook de mensen die geen gezond verstand hebben of gebruiken. Het zal toch niet de bedoeling zijn dat we als volwassenen onze eigen verantwoordelijkheid niet nemen en daartoe ons gezond verstand niet moeten gebruiken bij het beoordelen van het regeringsbeleid?
Maar enfin, van die andere termen snap ik dat ze ontraden worden, want ook een kort tekstje wordt er al onleesbaar van. Niet omdat het te moeilijk zou zijn, maar omdat je er direct dat speciaal slaapverwekkende gevoel van krijgt een even ambtelijke als lege tekst te lezen.
Uitgangspunten (doelen?) communicatie
Op pagina 3 van het rapport vinden we de uitgangspunten (zeg maar doelen) van de communicatie. Bij kopje ‘dialoog’ is te lezen dat communicatie zo moet zijn dat mensen de urgentie blijven voelen. Zou hier alle bangmakerij van de afgelopen tijd door gemotiveerd worden?
Bij ‘aanpak’ wordt van openheid gesproken. Openheid? Waarom mag dan niemand de onderzoeken en adviezen zien waarop regeringsbeleid gebaseerd heet te zijn?
Over wat voor een soort openheid hebben we het hier dan wél? Of is geoordeeld dat het te moeilijk is allemaal voor ons, de allen, en volstaat het ons met emotioneel geladen woorden bevelen te geven die zo min mogelijk als bevel voelen? Geen bevel dus, maar iets wat we ‘samen’ bedacht hebben.
En de overheid, die moeten we vooral blijven vertrouwen.
De anderhalve meter maatschappij
Op pagina 6 wordt gerept (ouderwets dus aanbevolen, woord voor genoemd) dat het communicatieframe verschoven dient te worden van gericht op fysieke gezondheid naar een gezonde samenleving op basis van anderhalve meter.
Let wel: dit werd geschreven op 21 april. Het anderhalve meter beleid was toen blijkbaar al vastgesteld, anders hoeft er niet over gecommuniceerd, niet? Er was toen, net als nu nog steeds het geval is, geen wetenschappelijk -of zelfs maar gewoon- onderzoek waarmee die anderhalve meter wordt gerechtvaardigd.
Maar toch: we leven daar nog steeds in, in die anderhalve meter maatschappij met alle economische, fysieke (afstand is ongezond) en sociale gevolgen van dien.
Niet omdat dat ergens goed voor is (en als wel: dat wordt dan weer niet gecommuniceerd) maar omdat dat het plan is waar we naar heen geleid moeten worden.
Of om het op de toegelaten simpele wijze te zeggen: ‘Waarom?’ “Nou, daarom, omdat ik het zeg”.
Mooie woorden gebruiken om de werkelijke effecten van het overheidsbeleid te verbloemen, en dat niet alleen: om ons allemaal samen dat beleid mede in de schoenen te schuiven.
Media en journalistiek
Maar als dit allemaal zo is, dan zou er toch over gesproken worden op tv en las je er toch over in de kranten?
Wellicht volgt u de persconferenties van de premier, de minister van Volksgezondheid en de grote afwezige daar: WHO-lid minister Kaag.
Heeft u daar wel eens een kritische vraag horen stellen? Een vraag over de onderbouwing van de anderhalve meter samenleving? Een vraag waarom er opeens van aantallen besmettingen wordt gesproken en niet over ziektegevallen? En vult u zelf de vragen maar in die u zou stellen als u in de gelegenheid was die op die persconferenties te stellen.
De pers heeft zich de afgelopen tijd (tv en kranten) van haar meest volgzame kant laten zien, niet als waakhond van de macht maar als het schoothondje ervan.
Aangaande de tv is dat nog wel te begrijpen: wiens brood men eet, wiens woord men spreekt immers. En dat de NPO al sinds jaar en dag volstrekt eenzijdig geprogrammeerd is (en erger: u dus programmeert), weten zelfs de mensen die het daarmee eens zijn.
Maar de kranten-mensen dan, die zijn toch vrije bedrijven met redactiestatuten en wat niet al op papier?
Nee, helaas: zie bijgaande kaart waarop de kranten naar eigenaar verdeeld zijn. Alle landelijke -alle ja- zijn in handen van twee Belgische families en ontvangen subsidies onder meer van de Belgische regering en de EU. En de laatste nu nog meer onafhankelijke regionale bladen, staan op het punt overgenomen te worden. Andere etiketten, zelfde inhoud.
Voor onafhankelijke journalistiek en afwijkende stemmen bent u op de internet-media aangewezen. Niet dat men daar altijd gelijk heeft, maar omdat u daar ook andere visies kan horen dan die welke algemeen in koekoek eenzang wordt vertolkt in de gesubsidieerde media.
Kunt u hier iets mee?
Ja, want een gewaarschuwd mens telt voor twee, en nu u weet hoe en waarom met u gecommuniceerd wordt zoals gebeurt, kunt u daar op letten. Zodat alle gelikte propaganda niet zonder meer bij u naar binnen glipt.
Meer lezen:
200623+NKC+Handreiking+Communicatieaanpak+A4+web
