Politici in heel Europa willen dat Groot-Brittannië onderzoekt waarom de oprichter van WikiLeaks vijf jaar in de gevangenis heeft gezeten.
Door Vertaalteam
Het originele, Engelstalige artikel geschreven door Mark Curtis lees je hier.
Het Britse Home Office* begaat een “ernstige fout”, waarschuwt de vrouw van de oprichter van WikiLeaks, door een oproep van de Raad van Europa te negeren om de behandeling van Julian Assange te herzien.
*het belangrijkste regeringsdepartement voor immigratie en paspoorten, drugsbeleid, misdaad, brandweer, terrorismebestrijding en politie.
De parlementaire vergadering van de Raad, waarvan het Verenigd Koninkrijk lid is, heeft eerder deze maand een resolutie aangenomen waarin Assange werd aangewezen als een “politiek gevangene”.
Assange zat vijf jaar in de zwaar beveiligde Belmarsh-gevangenis in Londen voordat hij in juni werd vrijgelaten en naar zijn geboorteland Australië vloog. De Britse regering had hem opgesloten terwijl de VS een uitleveringsprocedure aanspande bij de Britse rechtbank.
Zijn behandeling heeft verontwaardiging gewekt bij de Raad van Europa, die werd opgericht in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog met sterke steun van Winston Churchill.
De resolutie [van de Raad van Europa, red.] drong er bij de Britse autoriteiten op aan om een onderzoek in te stellen “om vast te stellen of hij [Assange] is blootgesteld aan foltering of onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing, overeenkomstig hun internationale verplichtingen”.
Zij kwam tot de conclusie dat de Britse autoriteiten “de vrijheid van meningsuiting en het recht op vrijheid van de heer Assange niet effectief hebben beschermd door hem bloot te stellen aan langdurige detentie in een zwaarbeveiligde gevangenis, ondanks de politieke aard van de zwaarste aanklachten tegen hem”.
Declassified vroeg het Britse Home Office wat zijn reactie was op de oproep van de Raad van Europa.
Het regeringsdepartment [Home Office, red.] ontweek de vraag en antwoordde: “Het langdurige uitleveringsverzoek voor Julian Assange is opgelost. Zoals gebruikelijk worden alle uitleveringsverzoeken op individuele basis behandeld door onze onafhankelijke rechtbanken en in overeenstemming met de Britse wet.”
De eisen van de parlementaire vergadering zijn niet bindend voor Europese regeringen, maar ze zijn “verplicht om te reageren”.
‘Doofpotaffaire’
Stella Assange, Julians vrouw, vertelde aan Declassified dat het Home Office een “grote fout” maakt door geen gehoor te geven aan de oproep van de Raad van Europa.
Ze zei: “We weten dat het Openbaar Ministerie belangrijke documenten met betrekking tot Julians gevangenschap heeft laten verdwijnen en heeft geweigerd informatie te verstrekken – eerst aan een journalist en nu aan de rechtbank – die licht zou kunnen werpen op de politieke kant van Julians vervolging in het Verenigd Koninkrijk.”
“Het is één ding als malafide elementen binnen het OM samenspannen met buitenlandse regeringen om een uitgever te vervolgen en proberen hun sporen uit te wissen. Het is iets heel anders als de Britse regering zich op deze manier afzijdig houdt in het licht van een onafhankelijk rapport van de Raad van Europa en een stemming van de overgrote meerderheid van de Kamer die het Verenigd Koninkrijk oproept om een onderzoek in te stellen.”
Ze voegde eraan toe: “De Britse regering doet in feite mee aan de doofpotaffaire, op een manier zoals alleen een schuldige partij zou doen.”
Psychologische marteling
De detentie van Assange in het zwaar beveiligde Belmarsh was “niet in verhouding tot zijn vermeende misdrijf”, aldus de resolutie van de Raad van Europa.
Het herinnerde aan de bevindingen van de toenmalige speciale VN-rapporteur inzake foltering, Nils Melzer, dat Assange was blootgesteld aan “progressief ernstige vormen van wrede, onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing, waarvan de cumulatieve effecten alleen kunnen worden omschreven als psychologische foltering”.
Het rapport van Melzer, dat in 2019 werd opgesteld terwijl Assange asiel had gekregen in de Ecuadoraanse ambassade in Londen, riep Britse functionarissen op om een onderzoek in te stellen naar mogelijk “crimineel gedrag” in hun behandeling van Assange. Het werd nooit gemeld in de Britse nationale media.
De Raad van Europa oordeelde dat de Britse autoriteiten de bevindingen van Melzer “lijken te hebben genegeerd”.
De resolutie werd aangenomen met 88 stemmen voor, 13 tegen en 20 onthoudingen. Alle vier Britse leden van de parlementaire vergadering stemden tegen, onder wie Lord Richard Keen, een conservatieve afgevaardigde, die een afwijkende mening uitte.
Keen betoogde dat het “juridisch onjuist” was om vast te stellen dat Assange onrechtmatig was vastgehouden, omdat hij eerder voorwaarden voor borgtocht had geschonden en als vluchtgevaarlijk werd beschouwd.
Keen verwierp ook de beschuldiging van marteling tegen het VK en zei dat Assanges “betreurenswaardige psychologische toestand” die door Melzer werd vastgesteld te wijten was aan Assanges “zelfopgelegde langdurige isolatie in de Ecuadoraanse ambassade in Londen en niet kan worden toegeschreven aan de Britse autoriteiten”.
Chilling effect
De Raad van Europa concludeerde dat de behandeling van Assange “een gevaarlijk chilling effect* en een klimaat van zelfcensuur creëert voor alle journalisten, uitgevers en anderen die zaken rapporteren die essentieel zijn voor het functioneren van een democratische samenleving”.
* Er is sprake van een chilling effect (letterlijk “afkoelend effect”) wanneer op iemand druk wordt uitgeoefend om af te zien van het gebruik van zijn/haar rechten, door te dreigen met een sanctie of procedure
Hij voegde eraan toe: “Het ondermijnt de rol van de pers en de bescherming van journalisten en klokkenluiders over de hele wereld.”
In de resolutie werd ook opgemerkt dat de Raad “gealarmeerd” was door berichten dat de Amerikaanse Central Intelligence Agency Assange heimelijk had onderzocht terwijl hij in de Ecuadoraanse ambassade in Londen zat en naar verluidt plannen aan het ontwikkelen was om hem te vergiftigen of zelfs te vermoorden op Britse bodem.
Rebecca Vincent, campagnedirecteur bij Reporters Without Borders, vertelde ons dat de veroordeling van Julian Assange door de Britse rechtbank tot 50 weken gevangenisstraf wegens het breken van de borgtocht “disproportioneel” was.
Ze voegde eraan toe: “Zijn daaropvolgende langdurige detentie in een zwaarbeveiligde gevangenis zonder aanklachten tegen hem in het VK, louter in voorarrest, vormde een grove schending van zijn rechten.”
Vincent zei: “We werden geconfronteerd met ongebruikelijke beperkingen van de Britse autoriteiten toen we ons werk probeerden te doen als advocaat in deze zaak, waaronder extreme moeilijkheden om consistente toegang te krijgen om uitleveringsprocedures tegen Assange in Britse rechtbanken te volgen en toegang om hem te bezoeken in de Belmarsh-gevangenis. Deze aspecten verdienen allemaal een serieus onafhankelijk onderzoek.”