Informatie vanuit een lezing over dit onderwerp
De winter staat voor de deur en de toekomst is onzeker. Een aantal economen ziet het somber in: de euro wankelt, de inflatie is hoog en het eind is nog niet in zicht. Energierekeningen voor particulieren en bedrijven worden onbetaalbaar en de overheid vindt “de andere agenda” belangrijker. Niemand weet precies wat we kunnen verwachten. Wat wij allen wel zien en lezen is dat energietekorten een probleem zullen worden.
In dit artikel geven we tips wat je kunt doen als de economie zodanig ontregelt dat gas, elektriciteit en/of water niet meer beschikbaar zijn. Terugvallen op overheid en instanties om de nood te lenigen is dan naar alle waarschijnlijkheid niet meer mogelijk. In zo’n situatie raakt ons dagelijks leven zwaar verstoord en zijn we op onszelf én elkaar aangewezen.
We bespreken dus de onderwerpen die van vitaal belang zijn om slechte tijden door te komen. Het is raadzaam om je nu al te informeren en niet te wachten tot de nood aan de man komt.
Drinkwater en water zuiveren
Je kan zo’n 100 uur zonder drinken bij gemiddelde buitentemperaturen. Als het kouder is kun je het iets langer volhouden, als je direct wordt blootgesteld aan de zon is het korter. Ons lichaam verliest constant water en daarom is één glaasje H2O per dag niet genoeg om de watervoorraad in het lichaam op peil te houden. Water speelt een belangrijke rol bij tal van lichaamsfuncties, onderstaande figuur geeft hiervan een overzicht.
Zo’n 65% van het menselijk lichaam bestaat uit water.
We verliezen water als we zweten, als we naar de wc gaan en zelfs als we uitademen. In extreme omstandigheden kan een volwassene 1 tot 1,5 liter zweet per uur verliezen. Als dat water niet wordt aangevuld, neemt de totale hoeveelheid lichaamsvocht snel af. Het meest gevaarlijke daarvan is dat de hoeveelheid bloed afneemt. Als er te weinig bloed circuleert in je lichaam, kan je bloeddruk dalen tot een niveau dat fataal kan zijn.
Als je niet meer zweet gaat ook je lichaamstemperatuur omhoog. Uitdroging waarbij je meer dan 10 procent van je lichaamsgewicht verliest, is een medisch noodgeval en als er niet wordt ingegrepen, kan dat leiden tot de dood. Een vochttekort leidt ook al snel tot concentratieproblemen en moeheid. Het drinken van alcoholische dranken vergroot het vochtverlies!
Zelf drinkwater maken
In Nederland is water ruim beschikbaar, maar niet al het water is geschikt om er drinkwater van te maken.
Tips:
- Regenwater is een goede bron en kan opgevangen worden, maar moet nog wel eerst gezuiverd worden.
- Ook kan water uit stromende beken of rivieren worden gebruikt, bij voorkeur rivieren zonder scheepvaart. Ook hier geldt dat het water eerst gezuiverd moet worden.
- Mocht er onvoldoende regenwater vallen dan kan je op iedere locatie een gat in de grond graven tot aan het grondwaterpeil. Ook dit water zal je moeten zuiveren. De hoogte van het grondwaterpeil kun je op internet vinden. Het is raadzaam om je nu al op de hoogte te stellen van het grondwaterpeil in jouw woonomgeving.
- Gebruik geen water bij een industrieterrrein. Dit kan verontreinigd zijn met chemicaliën.
- Gebruik geen water uit de sloot bij het boerenland. Dit kan verontreinigd zijn met pesticiden.
- Gebruik geen water uit stilstaande sloten of singels, tenzij je geen andere mogelijkheden hebt.
Water zuiveren
Water kan je op verschillende manier zuiveren, door middel van professionele waterfilters, of door er zelf één te maken.
Enkele professionele waterfilters zijn:
- Travel Berkey Filter (maakt gebruik van zwaartekracht). Uit te voeren met verschillende typen filters.
- Katadyn Pocket (pomp) waterfilter. Uit te voeren met verschillende typen filters.
Enkele zelfgemaakte waterfilters:
- Regenton, zie figuur 1 met bijbehorende toelichting.
- Zwaartekrachtfilter, zie figuur 2 met bijbehorende toelichting.
figuur 1
De lagen van onder naar boven; een bodemplaat voorzien van openingen met hierop een katoenen doek, schoon zand (bij voorkeur vuur gedroogd) met hierop een katoenen doek, een flinke laag houtskool met hierop een katoenen doek, schoon zand (bij voorkeur vuur gedroogd) en bovenop de ton een katoenen doek (zet deze vast met een spanband).
figuur 2
Zelf een waterfilter maken is gemakkelijk en goedkoop. Je hebt nodig:
Een kunststof emmer BPA-vrij, een terracotta bloempot en een kunststof dop of kurk van een wijnfles om het gat te dichten.
Smeer de binnenkant van de pot in met colloïdaal zilver, hiermee desinfecteer je het water.
Zet de terracotta bloempot op de kunststof emmer, vul de bloempot met water en de zwaartekracht doet de rest. Na ongeveer 24 uur heb je 1 tot 1,5 liter water gefilterd.
Koken zonder gas of elektriciteit, op je balkon of in je tuin met simpele brandstof uit de natuur
Wij zijn gewend om ons eten op het gasstel of elektrische kookplaat te bereiden. Zonder gas of elektriciteit zal dit niet mogelijk zijn. Binnenshuis in de keuken een vuurtje stoken om te kunnen koken is geen goed idee in verband met brandgevaar. Koken zal dus buiten moeten plaatsvinden, op het balkon of in de tuin.
Je kunt hierbij denken aan:
- Een (kooltjes) barbecue. Gebruik eventueel een parasol om regen tegen te houden.
- Een Woodstove: klein, handig, en eventueel ook gemakkelijk mee te nemen.
- Een groot soepblik. Maak aan de zijkant onderaan enkele gaten voor zuurstof en leg op het soepblik stalen vleespennen of een klein roostertje waarop een pan kan staan. Eventueel aan de boven zijkant enkele gaten maken om het vuur wat meer de ruimte te geven.
NB: Leg onder de Woodstove of het soepblik een bakblik uit de oven of iets vergelijkbaars om brand te voorkomen.
Nu het belangrijkste: hoe kom je aan brandstof om überhaupt een vuurtje te kunnen maken?
- De makkelijkste en goedkoopste brandstof zijn dennenappels en wel de harde dennenappels en niet de zachte papierachtige. De harde dennenappels hebben van nature hars in zich en dit brandt heel goed. Je hebt geen groot vuur nodig om op te kunnen koken.
Verzamel nu al dennenappels, onze natuur ligt er vol mee. In deze tijd kan je gemakkelijk vuilniszakken vol verzamelen. - Een alternatief is een Esbit brander. De brander is in 1936 door ene meneer Schumm bedacht en geproduceerd. Ontzettend compact en uiterst betrouwbaar. De kookbrander werkt op de beroemde Solid Fuel blokjes van Esbit. De Esbit brander is gemaakt van elektrolytisch gegalvaniseerd staal. Hierdoor is hij erg stevig en gaat hij lang mee.
Delen van je huis lichtelijk opwarmen
We zijn gewend om de centrale verwarming aan te zetten en een paar minuten later warmte te hebben. Zonder gas of elektriciteit gaat dit uiteraard niet lukken. Hieronder wordt een aantal mogelijkheden en hulpmiddelen opgesomd om een ruimte vorstvrij te houden. Een kamertemperatuur van 21 graden zal niet bereikt kunnen worden.
- Maak de ruimte kleiner. Kleinere ruimtes zijn gemakkelijker te verwarmen. Zet in extreme situaties bijvoorbeeld een tentje op in de woonkamer of maak van je bed een hemelbed waarbij je de gordijnen helemaal kan sluiten, net als vroeger. Je eigen lichaam kan een kleine ruimte ook redelijk warm houden.
- Verwarm (bijvoorbeeld) straatstenen op de BBQ of Woodstove en leg deze in de kleinere ruimte (brandveilig) neer. De stralingswarmte zal zijn weg vinden in de kleinere ruimte.
- Met bloempotten en waxinelichtjes kan je een kacheltje creëren, YouTube staat er vol mee. Let wel op dat je hierbij parafine (aardolie) vrije kaarsen gebruikt!
- Een UCO kaarslantaarn kan eveneens uitkomst bieden als bron van warmte. Het is zelfs mogelijk hier kleine maaltijden op te koken en het zorgt ook voor verlichting. Hiervan zijn meerdere uitvoeringen beschikbaar, één voor drie kaarsjes, één voor één kaarsje. Ook is er is een miniversie waar de standaard waxinelichtjes in kunnen branden.
- Een warmwaterkruik. Deze kun je bij je dragen of onder je dekens leggen voordat je naar bed gaat. Het zal je nachtrust ten goede komen.
- Petroleumkachels kunnen een goed alternatief zijn. Hiervan zijn kleinere en grotere varianten.
Let op, bij gebruik van petroleumkachels is het ook raadzaam een koolmonoxidemeter aan te schaffen. Deze kachels halen alle zuurstof uit de ruimte waardoor er koolmonoxide kan ontstaan, je moet daarom heel goed ventileren!
Stroomuitval
Bij stroomuitval werkt onze elektrische verlichting vanzelfsprekend niet meer en zal ook andere apparatuur, zoals bijvoorbeeld koelkast en diepvriezer niet meer functioneren.
Alternatieven voor verlichting
- zorg dat je kaarsen in huis hebt,
- zaklantaarns of hoofdlantaarns, en uiteraard voldoende batterijen,
- opwindbare verlichting is absoluut een goed alternatief,
- maak gebruik van olielampen,
- ook glowsticks kunnen een waardevolle toevoeging zijn.
Koelkast en vriezer
Bij stroomuitval zullen ook de koelkast en vriezer niet meer functioneren. Powerstations kunnen dit opvangen, maar zijn kostbaar. Powerstations zijn te combineren met zonnepanelen. Hierdoor heb je binnenshuis meer mogelijkheden.
Tips bij stroomuitval:
- Houd de vriezer zoveel mogelijk dicht, eten blijft zeker nog zo’n24 uur bevroren.
- Bak en/of kook vervolgens al het eten en vlees, dan blijft het langer goed.
- Zorg dat het bereide voedsel koud blijft door het bijvoorbeeld buiten of in de schuur op te slaan.
- Als het buiten nog te warm is om te kunnen bewaren, eet het op en geef het weg aan anderen.
Kleding om jezelf warm te houden
Al jaren zijn wij gewend aan de centrale verwarming. Echt goede en warme kleding hebben we vaak niet meer, want het was niet nodig.
Een aantal tips:
- Schaf goede thermo-onderkleding en dikke truien aan.
- Tegenwoordig zijn er veel bushcraft of outdoor shops die speciale kleding verkopen. Deze warme kleding is echter duur. Een goed alternatief hiervoor is warme bouwkleding. Dit is weliswaar werkkleding, maar deze is gemaakt van dezelfde materialen als kleding die gangbaar is bij het bushcraften.
- Een mens verliest de meeste lichaamswarmte via het hoofd, zet dus een warme muts op.
- Ook via handen, enkels en voeten verlies je veel warmte.
- Bouw je kleding altijd op in laagjes, dan kan je gemakkelijk wat uittrekken als je het te warm hebt.
- Zorg dat je niet zweet wanneer je bij echte kou inspanning verricht. Door het zweten kan je namelijk onderkoeld raken. In de zeilerij wordt voor koude omstandigheden een 3-lagen systeem gebruikt. De eerste laag is bijvoorbeeld een ademend sportshirt, waardoor lichaamsvocht (zweet) kan worden afgevoerd. De tweede laag is een warmhoudlaag, bijvoorbeeld een fleece- of wollen vest. De derde laag is winddicht, zoals een ademend zeiljack, windstopper etc.
Eten uit de natuur
We zijn gewend dat we even naar de supermarkt gaan om eten te kopen. Onder economisch moeilijke omstandigheden bestaat de kans dat onze voedselvoorziening in gevaar komt en dat voedsel in de supermarkt niet meer zo vanzelfsprekend is. Daarom is het belangrijk om meer te weten over de natuur als voedselbron, want overal is namelijk eten te vinden.
Een aantal tips:
- In dit pdf vind je een database van planten in de natuur die als voedsel kunnen dienen. Ook zijn er talrijke boeken over dit onderwerp beschikbaar in bibliotheken en boekhandels.
- Zorg ervoor dat je zaden in huis hebt van diverse groenten, zodat je ook zelf kan verbouwen in je tuin of in een zaaibak op je balkon. Deze zaaikalender geeft een overzicht van wanneer en waar iets gezaaid kan worden, en wanneer je kunt oogsten.
- Heb je een moestuin, dan kan deze lay-out je op weg helpen bij de indeling ervan.
- Zelfs op je eigen aanrecht kan je op een simpele manier kiemen.
Hiervoor heb je geen zonlicht nodig. Kiemen behoren tot de gezondste groentesoorten.
Een nadeel is dat je altijd verse zaden nodig hebt.
Kiemen:
Dag 1: Voor het kiemen heb je een (glazen) pot met een inhoud van anderhalve liter nodig. Doe hier een half koffiekopje zaden in van bijvoorbeeld broccoli.
Zet de zaden onder water. Doe hier kaasdoek overheen, zodat er voldoende zuurstof bij kan komen. Laat dit 24 uur staan.
Dag 2: Laat het water eruit lopen. Spoel twee keer met schoon water: eenmaal ‘s ochtends en eenmaal ‘s avonds. Leg de pot schuin neer, zodat al het water er goed uit kan lopen.
Dag 3: Laat het water eruit lopen. Spoel weer 2 maal met schoon water: eenmaal maal ‘s ochtends en eenmaal ‘s avonds. Leg ook nu weer de pot schuin neer, zodat al het water er goed uit kan lopen. De kiemen zullen heel duidelijk te zien zijn.
Dag 4: Aan het eind van de dag spoel je tweemaal met schoon water. Nu kun je de kiemen eten. Als je 8 potten gebruikt, beschik je altijd over verse groenten.
Natuurgeneeswijze
Als we gezondheidsproblemen hebben gaan de meeste mensen naar de dokter. Het is belangrijk om hierin anders te gaan denken en handelen. Door het veranderen van je leef- en eetwijze kun je veel gezondheidsproblemen voorkomen. Veel ziektes zijn te genezen met middelen uit de natuur.
Over dit onderwerp zijn veel boeken beschikbaar. Neem je boeken mee de natuur in en leer over wat je tegenkomt. Neem ook kinderen mee en maak er een spel van.
Van kruiden kun je thee maken, waarmee je het lichaam kan reinigen. Je zal merken dat je je heel snel anders gaat voelen. Weet waar je lichamelijke tekortkomingen zitten en handel daar naar.
Communicatie
Communicatie met familie, vrienden of gelijkgestemden is ook heel belangrijk in slechte tijden en gebruikelijke communicatiemiddelen zijn mogelijk niet altijd beschikbaar. Denk bijvoorbeeld aan stroomuitval en ook aan het feit dat we voor veel communicatie afhankelijk zijn van overheden en andere instanties, zoals internetproviders en Big Tech.
Mogelijke alternatieven zijn portofoons of zendinstallaties. Morsecode kan in uitzonderlijke omstandigheden belangrijk zijn.
Zendinstallaties hebben het grootste bereik, maar deze zijn duur en niet praktisch. Portofoons daarentegen zijn een veel betaalbaarder en daarbij mobieler alternatief. In dit artikel vind je uitleg over portofoons, evenals over morsecode.